همه چیز درباره بواسیر خارجی؛ از تشخیص تا درمان‌های نوین

بواسیر خارجی یا هموروئید خارجی، تورم و گشادشدگی وریدهای ناحیه‌ی خارجی مقعد است. این نوع بواسیر در زیر پوست اطراف مقعد ایجاد می‌شود و به شکل برجستگی‌های کوچک یا بزرگ و معمولاً دردناک ظاهر می‌شود.علائم و نشانه‌های این عارضه شامل موارد زیر است:
درد: به خصوص هنگام نشستن یا دفع مدفوع.
خارش و سوزش: در ناحیه‌ی مقعد به دلیل تحریک پوست.
تورم یا توده: احساس برجستگی یا توده‌ای در اطراف مقعد.
خونریزی: خونریزی کم‌مقدار، به ویژه پس از دفع مدفوع.
احساس ناراحتی: احساس پر بودن یا فشار در ناحیه‌ی مقعد.

یبوست مزمن: زور زدن برای دفع مدفوع می‌تواند فشار زیادی به وریدهای مقعد وارد کند.
نشستن طولانی‌مدت: به ویژه روی سطوح سخت یا در توالت.
چاقی: وزن اضافی می‌تواند به فشار بر روی وریدهای ناحیه‌ی مقعد منجر شود.
بارداری: افزایش فشار بر وریدهای لگنی در دوران بارداری می‌تواند به بواسیر منجر شود.
بلند کردن اجسام سنگین: فشار زیاد در حین بلند کردن اشیاء سنگین می‌تواند باعث بروز بواسیر شود.
رژیم غذایی کم فیبر: مصرف کم فیبر و مایعات کافی می‌تواند یبوست و در نتیجه ایجاد بواسیر را تشدید کند.
ژنتیک: استعداد ژنتیکی ممکن است نقش داشته باشد و برخی افراد را بیشتر مستعد به بواسیر کند.

هموروئید خارجی در زیر پوست اطراف مقعد تشکیل می‌شود و معمولاً دردناک است، در حالی که بواسیر داخلی در داخل کانال مقعد و به طور معمول بدون درد است. در جدول زیر به مقایسه این دو نوع بواسیر می‌پردازیم:

روش‌های درمان این عارضه به طور کلی به دو دسته‌ی درمان‌های خانگی و غیرجراحی، و درمان‌های جراحی تقسیم می‌شوند. در زیر به توضیحات دقیق‌تری درباره هر کدام از این روش‌ها می‌پردازیم:

درمان‌های خانگی و غیرجراحی

حمام نشیمن (Sitz Bath): در این روش، فرد در یک لگن آب گرم به مدت 10 تا 15 دقیقه چند بار در روز، به خصوص بعد از دفع مدفوع، می‌نشیند. آب گرم باعث بهبود جریان خون، کاهش التهاب، و تسکین درد ناحیه مقعد می‌شود.
استفاده از کرم‌ها و پمادها: انواعی از کرم‌ها و پمادهای بدون نسخه یا تجویزی وجود دارند که حاوی موادی مانند هیدروکورتیزون، لیدوکائین یا ضد التهاب‌ها هستند. این محصولات می‌توانند تورم و درد این عارضه را کاهش دهند.
کمپرس سرد: قرار دادن کیسه یخ یا کمپرس سرد روی ناحیه بواسیر به مدت 10 دقیقه می‌تواند تورم و التهاب را کاهش داده و احساس درد را تسکین دهد. استفاده از پارچه تمیز بین یخ و پوست، مانع از بروز آسیب به پوست می‌شود.
رژیم غذایی پرفیبر: مصرف غذاهای پرفیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات می‌تواند به جلوگیری از یبوست کمک کند. یبوست یکی از دلایل اصلی بواسیر است و نرم شدن مدفوع می‌تواند فشار روی ناحیه مقعد را کاهش دهد. نوشیدن آب کافی نیز به عملکرد بهتر سیستم گوارش کمک می‌کند.
مصرف ملین‌ها: در صورت یبوست شدید، پزشک ممکن است ملین‌های ملایم را برای جلوگیری از زور زدن تجویز کند.

درمان‌های پزشکی و تخصصی

تجویز داروها: پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش التهاب، درد و تسکین علائم تجویز کند. این داروها ممکن است شامل قرص‌های ضد التهاب غیر استروئیدی (مانند ایبوپروفن) و کرم‌های موضعی باشد.
اسکلروتراپی: این روش شامل تزریق محلولی به بواسیر است که باعث کوچک شدن و خشک شدن آن می‌شود. این روش برای بواسیرهای کوچک‌تر و کمتر شدید استفاده می‌شود.
لیزر درمانی: این روش‌ها شامل استفاده از لیزر یا نور مادون قرمز برای منعقد کردن رگ‌های خونی بواسیر هستند. این کار باعث قطع جریان خون به بواسیر و در نتیجه کوچک شدن آن می‌شود.

روش‌های جراحی

هموروئیدکتومی: این روش، جراحی کاملی برای برداشتن بواسیر است و معمولاً برای موارد شدید و مقاوم به درمان‌های دیگر استفاده می‌شود. در این روش، بواسیر به طور کامل برداشته می‌شود و معمولاً در صورت بزرگ بودن بواسیر یا ایجاد ترومبوز (لخته شدن خون در بواسیر) انجام می‌گیرد. دوران نقاهت پس از این جراحی ممکن است چند هفته طول بکشد.

انتخاب روش درمان

انتخاب روش مناسب برای درمان هموروئید خارجی به شدت علائم، اندازه بواسیر، میزان درد و التهاب، و وضعیت کلی سلامت بیمار بستگی دارد. در موارد خفیف، درمان‌های خانگی و تغییر سبک زندگی می‌توانند موثر باشند، اما در صورت درد شدید یا وجود علائم طولانی‌مدت، مراجعه به پزشک برای بررسی درمان‌های پیشرفته‌تر ضروری است.

درد شدید و مداوم: اگر درد ناشی از بواسیر شدید است و با درمان‌های خانگی مانند حمام گرم یا پمادهای موضعی کاهش نمی‌یابد.
خونریزی مکرر یا زیاد: در صورتی که خونریزی از ناحیه مقعد به طور مکرر رخ می‌دهد یا خونریزی شدید و غیرمعمول دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. این می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات دیگر مانند شقاق مقعد یا پولیپ‌های روده‌ای باشد.
ایجاد توده‌های سفت یا تورم بزرگ: اگر توده‌ای بزرگ و سفت در ناحیه مقعد دارید که با گذشت زمان کوچک نمی‌شود یا باعث درد شدید می‌شود، این می‌تواند نشانه ترومبوز بواسیر (لخته شدن خون در بواسیر) باشد که نیاز به بررسی فوری دارد.
تشدید علائم پس از درمان‌های خانگی: اگر پس از چند روز استفاده از درمان‌های خانگی مانند کرم‌ها، کمپرس سرد یا رژیم غذایی پر فیبر، هیچ بهبودی در علائم مشاهده نمی‌شود یا علائم بدتر می‌شوند، نیاز به ارزیابی پزشک دارید.
مشکل در دفع مدفوع یا احساس ناراحتی شدید: اگر هنگام دفع مدفوع احساس فشار شدید یا ناراحتی زیاد دارید و این وضعیت ادامه پیدا می‌کند، باید با پزشک مشورت کنید.
تغییرات ناگهانی در وضعیت بواسیر: اگر به طور ناگهانی علائم جدیدی مانند تب، ترشحات چرکی یا تغییر رنگ شدید در ناحیه مقعد داشته باشید، این می‌تواند نشانه عفونت یا عوارض دیگر باشد و باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید.

این عارضه یکی از مشکلات شایع مقعدی است که می‌تواند موجب ناراحتی و درد شود. با این حال، با رعایت نکات بهداشتی، تغذیه مناسب و استفاده از روش‌های درمانی، می‌توان این مشکل را مدیریت و بهبود بخشید. اگرچه بسیاری از موارد بواسیر با مراقبت‌های خانگی قابل کنترل هستند، اما در صورت تشدید علائم و یا عدم بهبود، مراجعه به پزشک ضروری است تا از تشخیص و درمان مناسب بهره‌مند شوید. توجه به علائم اولیه و اقدام به موقع، می‌تواند از پیشرفت بیماری و مشکلات بیشتر جلوگیری کند.


منابع
medicalnewstoday
healthline