چطور از شر خارش مقعدی خلاص شویم؟

این عارضه یک مشکل شایع است که می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. این وضعیت معمولاً ناراحت‌کننده و آزاردهنده است و ممکن است فرد را به خارش شدید ناحیه مقعد وادار کند. برخی از علل شایع این مشکل عبارتند از:
بیماری‌های پوستی (پسوریازیس، درماتیت، و اگزما)
عفونت‌ها (عفونت‌های قارچی، باکتریایی، و انگلی)
هموروئید (بواسیر می‌تواند باعث خارش و تحریک مقعد شود)
بهداشت ناکافی یا بیش از حد (شستشوی نادرست یا زیاد ناحیه مقعد)
حساسیت به مواد شیمیایی (مواد شوینده، صابون‌ها، یا دستمال‌های مرطوب)
بیماری‌های سیستمیک (دیابت و مشکلات تیروئیدی)
بواسیر (تورم رگ‌های خونی در ناحیه مقعد که می‌تواند باعث خارش شود)
هر کدام از این عوامل می‌تواند به تنهایی یا به صورت ترکیبی منجر به خارش ناحیه مقعد شود.

شرح حال بیمار

پرسش از علائم: پزشک از بیمار در مورد شدت و مدت خارش، زمان شروع، و ارتباط آن با عوامل خاص (مانند غذا، مواد شوینده، یا دارو) سوال می‌کند.
سوابق پزشکی: بررسی بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، بیماری‌های پوستی، یا اختلالات گوارشی.

معاینه بالینی

معاینه فیزیکی: بررسی ناحیه مقعد برای مشاهده علائم قابل مشاهده مانند تورم، قرمزی، ترک‌ها، یا هموروئید.
ارزیابی پوست: بررسی علائم بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس یا درماتیت.

آزمایش‌ها

آزمایش مدفوع: برای تشخیص عفونت‌های انگلی مانند کرمک.
کشت قارچ و باکتری: برای تشخیص عفونت‌های قارچی یا باکتریایی.
آزمایش خون: بررسی مشکلات سیستمیک مانند دیابت یا اختلالات تیروئیدی.

بیوپسی

نمونه‌برداری از پوست: در مواردی که پزشک به بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس یا درماتیت شک دارد، ممکن است نیاز به بیوپسی داشته باشد.

بررسی عوامل محیطی و بهداشتی

بررسی حساسیت‌ها: ارزیابی ارتباط خارش با مواد شوینده، صابون‌ها، یا مواد غذایی خاص.
بهداشت شخصی: بررسی روش‌های بهداشتی بیمار برای شستشو و تمیز کردن ناحیه مقعد.

بررسی تغذیه و عادات گوارشی

ارزیابی رژیم غذایی: برخی غذاها مانند ادویه‌جات تند یا الکل ممکن است خارش را تحریک کنند.
بررسی عادات دفع مدفوع: یبوست یا اسهال مزمن می‌تواند عامل تحریک ناحیه مقعد باشد.

کرم‌ها و پمادهای ضد خارش

هیدروکورتیزون (برای کاهش التهاب و خارش)
پمادهای موضعی (مانند زینک اکسید یا کرم‌های حاوی کالامین برای تسکین پوست تحریک‌شده)

داروهای ضد قارچ

کرم‌ها یا پمادهای ضد قارچ (برای درمان عفونت‌های قارچی که ممکن است علت خارش باشند)

داروهای آنتی‌هیستامین

خوراکی یا موضعی (برای کاهش خارش ناشی از آلرژی)

داروهای ضد باکتری

پمادهای آنتی‌بیوتیک (برای عفونت‌های باکتریایی.)

درمان‌های خانگی می‌توانند به کاهش علائم این عارضه کمک کنند، به ویژه در مواردی که خارش ناشی از عوامل جزئی یا موقتی باشد. برخی از این درمان‌ها عبارتند از:

رعایت بهداشت شخصی

تمیز نگه داشتن ناحیه مقعد: پس از هر بار اجابت مزاج، ناحیه مقعد را با آب ولرم و صابون ملایم به آرامی بشویید و سپس با یک حوله نرم به طور کامل خشک کنید.
استفاده از دستمال مرطوب بدون عطر: استفاده از دستمال مرطوب بدون الکل و عطر می‌تواند به تمیز نگه داشتن ناحیه کمک کند و از تحریک بیشتر جلوگیری کند.

استفاده از کمپرس سرد یا گرم

کمپرس سرد: قرار دادن کمپرس سرد روی ناحیه مقعد می‌تواند به کاهش التهاب و خارش کمک کند.
کمپرس گرم: حمام نشیمن با آب گرم نیز می‌تواند به تسکین خارش و آرامش ناحیه کمک کند.

اجتناب از محرک‌ها

پوشیدن لباس زیر نخی و گشاد: از لباس‌های زیر نخی و گشاد استفاده کنید تا هوا به خوبی جریان یابد و رطوبت اضافی ایجاد نشود.
اجتناب از مصرف مواد غذایی تحریک‌کننده: برخی غذاها مانند ادویه‌جات تند، کافئین، و مرکبات ممکن است خارش مقعدی را تشدید کنند.

استفاده از روغن‌ها و کرم‌های طبیعی

روغن نارگیل: روغن نارگیل به دلیل خاصیت ضد التهابی و مرطوب‌کنندگی می‌تواند به کاهش خارش کمک کند.
آلوئه‌ورا: ژل آلوئه‌ورا نیز به تسکین پوست تحریک شده و کاهش التهاب کمک می‌کند.

رژیم غذایی مناسب

افزایش مصرف فیبر: افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی می‌تواند به بهبود حرکات روده و کاهش یبوست کمک کند که یکی از علل شایع خارش مقعدی است.
نوشیدن آب کافی: مصرف کافی آب می‌تواند به جلوگیری از یبوست کمک کند و بهبود حرکات روده را تسهیل کند.

اجتناب از خارش و خاراندن ناحیه

عدم خاراندن ناحیه: خاراندن ناحیه مقعد می‌تواند خارش را تشدید کرده و باعث آسیب به پوست شود. در صورت احساس نیاز شدید به خاراندن، می‌توانید از یک کمپرس سرد استفاده کنید.
این درمان‌های خانگی معمولاً برای موارد خفیف و موقتی مؤثر هستند. در صورتی که خارش مقعدی ادامه‌دار باشد یا با علائم دیگری همراه شود، مراجعه به پزشک ضروری است.

این عارضه ممکن است گاهی نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد. در موارد زیر، این مشکل می‌تواند به یک وضعیت جدی‌تر اشاره کند و نیاز به بررسی و درمان توسط پزشک دارد:
خارش مداوم و طولانی‌مدت: اگر خارش بیش از چند هفته ادامه داشته باشد و به درمان‌های ساده پاسخ ندهد، ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری مزمن یا عفونت جدی باشد.
وجود خون در مدفوع یا روی دستمال توالت: مشاهده خون ممکن است به دلیل هموروئید، شقاق مقعد، یا حتی مشکلات جدی‌تری مانند سرطان روده باشد.
تورم و درد شدید: اگر همراه با خارش، درد شدید یا تورم در ناحیه مقعد وجود داشته باشد، ممکن است نشان‌دهنده آبسه، عفونت یا هموروئید ترومبوزه باشد.
ترشحات غیرطبیعی: ترشحات چرکی یا بدبو از مقعد ممکن است نشان‌دهنده عفونت‌های باکتریایی یا قارچی جدی باشد.
تغییرات در عادات دفع مدفوع: تغییرات ناگهانی در عادات دفع مدفوع، مانند اسهال یا یبوست مزمن، می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های گوارشی باشد که نیاز به بررسی دارد.
همراهی با علائم عمومی مانند تب یا کاهش وزن: وجود علائم سیستمیک مانند تب، کاهش وزن غیرقابل توضیح، یا خستگی می‌تواند به یک بیماری جدی‌تر مانند عفونت‌های سیستمیک یا سرطان اشاره کند.
درگیری کودکان با خارش شبانه شدید: در کودکان، خارش مقعدی به‌ویژه در شب می‌تواند نشانه‌ای از عفونت انگلی مانند کرمک باشد که نیاز به درمان فوری دارد.
دكتر مهرداد رضایی تهران ، با تجربه گسترده در درمان بیماری های نشیمنگاه، می‌تواند بهترین راهنمایی‌ها و درمان‌های مؤثر را برای رفع خارش ناحیه مقعد ارائه دهد تا شما در کوتاه‌ترین زمان ممکن بهبود یابید. برای دریافت مشاوره می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت اقدام کنید.