چرا هموروئید بعد از زایمان طبیعی شایع است و چگونه می‌توان آن را کنترل کرد؟

هموروئید پس از زایمان طبیعی ممکن است علائم مختلفی را نشان دهد که شدت آن‌ها بسته به فرد و شرایط زایمان متفاوت است. علائم رایج عبارت‌اند از:
درد در ناحیه مقعد: یکی از شایع‌ترین علائم، درد در هنگام نشستن یا اجابت مزاج است.
خارش و سوزش: خارش مداوم در ناحیه مقعد می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد.
خونریزی: مشاهده خون روشن هنگام دفع مدفوع یکی دیگر از علائم است.
تورم و التهاب: بروز توده یا برآمدگی در نزدیکی مقعد.
احساس دفع ناقص: برخی افراد ممکن است پس از دفع مدفوع همچنان احساس نیاز به تخلیه داشته باشند.

زایمان طبیعی فرآیندی است که فشار زیادی به ناحیه لگن و مقعد وارد می‌کند. این فشار می‌تواند منجر به بروز یا تشدید هموروئید شود. برخی از دلایل اصلی عبارت‌اند از:
افزایش فشار در ناحیه لگن: در هنگام زایمان طبیعی، فشار زیاد ناشی از تلاش برای دفع نوزاد می‌تواند به رگ‌های ناحیه مقعد آسیب برساند.
یبوست پس از زایمان: بسیاری از زنان پس از زایمان به دلیل تغییرات هورمونی یا کمبود فیبر در رژیم غذایی دچار یبوست می‌شوند.
تغییرات هورمونی: هورمون پروژسترون می‌تواند باعث کاهش حرکات روده و افزایش احتمال یبوست شود.
وریدهای متورم در بارداری: در دوران بارداری، فشار جنین و افزایش حجم خون ممکن است منجر به تورم رگ‌ها در ناحیه مقعد شود.
عوامل ژنتیکی: برخی افراد به دلیل ویژگی‌های ژنتیکی بیشتر در معرض هموروئید قرار دارند.

پیشگیری از هموروئید پس از زایمان با رعایت نکات ساده‌ای امکان‌پذیر است. این امر می‌تواند از بروز درد و مشکلات جدی‌تر جلوگیری کرده و روند بهبودی را تسهیل کند. در ادامه، برخی از روش‌های پیشگیری آورده شده است:
افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی: مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند به کاهش یبوست کمک کند.
نوشیدن آب کافی: هیدراته نگه داشتن بدن باعث تسهیل حرکات روده می‌شود.
فعالیت بدنی: انجام ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی به بهبود گردش خون کمک می‌کند.
اجتناب از نشستن طولانی‌مدت: نشستن طولانی می‌تواند فشار بیشتری به رگ‌های ناحیه مقعد وارد کند.
استفاده از توالت به محض نیاز: تعویق در اجابت مزاج می‌تواند یبوست را تشدید کند.

درمان هموروئید پس از زایمان بسته به شدت علائم و وضعیت بیمار می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال، در موارد خفیف، ممکن است تنها درد و خارش وجود داشته باشد که با درمان‌های خانگی بهبود یابد. اما در موارد شدیدتر، خونریزی یا توده‌های بزرگ‌تری ممکن است نیاز به مداخلات پزشکی جدی‌تری داشته باشد. درمان‌های زیر معمولاً توصیه می‌شوند:

درمان‌های خانگی

حمام نشیمن: نشستن در آب گرم چند بار در روز می‌تواند درد و التهاب را کاهش دهد.
استفاده از کمپرس سرد: کمپرس سرد می‌تواند تورم و درد را کاهش دهد.
مصرف پمادها و کرم‌های موضعی: پمادهای حاوی هیدروکورتیزون یا لیدوکائین می‌توانند تسکین موقتی فراهم کنند.
رعایت بهداشت ناحیه مقعد: تمیز نگه داشتن ناحیه مقعد با استفاده از آب گرم و صابون ملایم.

درمان‌های پزشکی

داروهای خوراکی: مسکن‌ها و نرم‌کننده‌های مدفوع می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند.
اسکلروتراپی: تزریق مواد شیمیایی برای کوچک کردن هموروئید.
لیزر درمانی: استفاده از لیزر برای کاهش تورم و برطرف کردن هموروئید.
جراحی: در موارد شدید، برداشتن هموروئید از طریق جراحی ممکن است ضروری باشد.

هموروئید پس از زایمان می‌تواند علاوه بر درد فیزیکی، بر روحیه و روان زنان نیز تأثیر بگذارد. برای مثال، این مشکل می‌تواند باعث احساس شرمندگی، کاهش اعتمادبه‌نفس یا حتی اضطراب و افسردگی شود. احساس شرمندگی یا نگرانی از صحبت درباره این مشکل ممکن است باعث انزوا و کاهش کیفیت زندگی شود. اهمیت حمایت عاطفی از سوی خانواده و مشورت با پزشک در این دوران بسیار مهم است.

اگر علائم هموروئید پس از چند هفته درمان خانگی بهبود نیافت یا شدت آن‌ها افزایش یافت، لازم است به پزشک مراجعه کنید. درمان به‌موقع می‌تواند از بروز عوارض جدی مانند عفونت یا خونریزی مداوم جلوگیری کند و کیفیت زندگی را بهبود بخشد. برخی از نشانه‌هایی که نیاز به بررسی تخصصی دارند عبارت‌اند از:
خونریزی شدید
درد غیرقابل تحمل
بروز توده‌های بزرگ در ناحیه مقعد
نشانه‌های عفونت مانند تب یا ترشح چرک

هموروئید پس از زایمان طبیعی مشکلی شایع اما قابل مدیریت است که می‌تواند به طور جدی کیفیت زندگی مادران را تحت تأثیر قرار دهد. شناخت علائم و دلایل این مشکل، اولین گام برای مدیریت صحیح آن است. با رعایت نکات پیشگیرانه مانند مصرف فیبر کافی، نوشیدن آب، و فعالیت بدنی مناسب می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد. در صورت بروز علائم، درمان‌های خانگی مانند حمام نشیمن و استفاده از کمپرس سرد می‌توانند کمک‌کننده باشند. با این حال، در موارد شدیدتر، مشورت با پزشک متخصص و استفاده از روش‌های پیشرفته‌تر درمانی مانند لیزر یا جراحی، بسیار ضروری است. درمان به‌موقع نه تنها به کاهش علائم کمک می‌کند بلکه از بروز عوارض جدی نیز جلوگیری می‌کند. توجه به این مسئله و حمایت عاطفی خانواده می‌تواند مسیر بهبودی را برای مادران هموارتر کند.
دكتر مهرداد رضایی، متخصص بیماری‌های نشیمنگاه و لیزر، با بهره‌گیری از جدیدترین روش‌های درمانی، خدماتی کم‌درد و موثر برای بیماران ارائه می‌دهند. تجربه و تخصص ایشان باعث شده است تا درمان‌های نشیمنگاهی با بالاترین دقت و کیفیت انجام شود. برای دریافت نوبت و مشاوره می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت اقدام کنید.


منابع
babycenter.com
healthline.com